Osteofity palucha, znane także jako narośla kostne, to deformacja stopy polegająca na miejscowym powstawaniu zmian zwyrodnieniowych w postaci nadbudowy kostnej. Pacjenci cierpiący na tę przypadłość, zwykle skarżą się na mrowienie, drętwienie i ograniczenie możliwości ruchowych. Osteofity powstają najczęściej w stawach: kręgosłupa, śródstopnych, biodrowych, kolanowych i drobnych stawach rąk.
Jakie są przyczyny powstawania osteofitów?
Za powstawanie tego typu deformacji, odpowiadają:
- mikrourazy,
- nadmierne obciążenie spowodowane zwykle nadwagą;
- choroby reumatyczne np. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty, twardzina;
- choroba zwyrodnieniowa;
- uwarunkowania genetyczne
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.
Co się tyczy osteofitów palucha, do ich rozwinięcia dodatkowo predysponują:
- koślawe ustawienie tyłostopia;
- patologie chodu;
- jednorazowy uraz stopy, związany np. z uprawianiem sportu;
- stały ucisk związany z ustawieniem palucha;
- wieloletnie leczenie grzybicy paznokcia, osłabiające płytkę.
Wielu pacjentów, którzy zmagają się z problemem, jakim są osteofity przeszło zabieg usunięcia wrastającego paznokcia. Brak ochrony opuszka palca, zwiększa narażenie na mikrourazy.
Osteofity – objawy
Osteofity pojawiają się pod postacią dziobów kostnych, na bocznych i przednich krawędziach trzonów kręgów. Mogą prowadzić do stenozy, czyli zwężenia kanału kręgowego, co może objawiać uszkodzenia nerwu występującego przy określonym kręgu. Chorzy odczuwają ból stawów zarówno w czasie ruchu jak i w spoczynku. Jeżeli zmiany obejmują staw krzyżowo- biodrowy, pojawia się zesztywnienie. Zajęcie stawu biodrowego (narośla kostne zazwyczaj lokalizują się w obrębie krawędzi panewki stawu biodrowego i na obwodzie chrząstki głowy kości udowej), może powodować ubytek tkanki chrzęstnej, co wywołuje znaczny dyskomfort. Osteofity w stawie kolanowym skutkują tzw. gonartrozą, która jest najbardziej dokuczliwa podczas wstawania z pozycji siedzącej. Narośla kostne w stawach dłoni najczęściej dotyczą II i IV palca, powodując widoczne zniekształcenia, które są bolesne zwłaszcza w niskich temperaturach. Pacjent może mieć problemy z wykonywaniem precyzyjnych czynności manualnych.
Osteofity palucha, należą do schorzeń, które poza względami estetycznymi, dają także wyjątkowo nieprzyjemne objawy, takie jak:
- zmiana zabarwienia płytki;
- atrofia;
- kruszenie się płytki paznokcia;
- spowolnienie wzrostu płytki paznokcia;
- zniekształcenie płytki.
Jak leczy się narośla kostne?
W leczeniu mającym na celu złagodzenie objawów zastosowanie znajdują leki przeciwbólowe. Niektóre leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, mogą być podawane w iniekcji dostawowej. W ten sposób aplikuje się sterydy i kwas hialuronowy, który ma odżywić tkanki w pobliżu stawu. Inną metodą leczenia zachowawczego, są zabiegi fizykoterapeutyczne np. terapia ultradźwiękami, laserem, falą uderzeniową, polem magnetycznym. Pomoc w przypadku narośli kostnej w obrębie palucha przynoszą: wkładki i noszenie wygodnego, odpowiednio dobranego obuwia.
Jeżeli wspomniane metody nie przynoszą spodziewanego rezultatu, lekarz może zasugerować przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego, dzięki któremu usuwane są narośla kostne. Poza ustąpieniem bólu pacjent ma szanse na powrót do pełnej sprawności. Najczęściej przeprowadzany zabieg nosi nazwę artroskopii. Po zabiegu zostają niewielkie blizny, a pacjent stosunkowo szybko wraca do pełnej sprawności. Przez jakiś czas po operacji, nie powinno obciążać się stawu, lekarz prowadzący określa również czy konieczna będzie rehabilitacja.
Osteofity – diagnozowanie
Osteofity palucha najczęściej rozpoznaje się podczas wizyty u podologa lub ortopedy. Lekarz stawia rozpoznanie na podstawie badania manualnego i oglądania stopy. Z kolei przy nacisku na zmianę widoczny jest stan zapalny w obrębie stawu palucha. Bardzo istotnym elementem wizyty jest wywiad, który lekarz przeprowadza z pacjentem, zwykle padają pytania, o towarzyszące schorzeniu objawy, inne choroby, przyjmowane leki i przebyte operacje. Pewność co do słuszności diagnozy, daje wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, ewentualnie tomografii komputerowej, albo rezonansu magnetycznego.
Profilaktyka narośli kostnych
Do zmniejszenia prawdopodobieństwa powstawania zmian zwyrodnieniowych, przyczynia się dbanie o regularną aktywność fizyczną, w tym ćwiczenia angażujące stawy stopy. Ważne, by nie przeciążać stawów, dlatego zaleca się utrzymywanie prawidłowej diety, co ma zapobiec nadwadze. Należy dostarczać organizmowi różnych składników odżywczych i witamin.